Akredytacja PCA – czym jest w laboratorium?

W kontekście laboratoriów często pojawia się informacja o akredytacji PCA. Jednak co to tak naprawdę znaczy? Czy laboratorium PCA ma potwierdzone kompetencje? Czy jest bardziej wiarygodne? Czy wyniki badań przeprowadzonych w placówce bez akredytacji są mniej wartościowe? Poznaj odpowiedzi na te pytania i dowiedz się, czy akredytacja PCA jest dla Ciebie.

Co to jest PCA i dlaczego jego akredytacja ma znaczenie?

PCA, czyli Polskie Centrum Akredytacji, to jedyna krajowa jednostka uprawniona do nadawania akredytacji w Polsce. Działa na podstawie przepisów prawa i ocenia, czy dana jednostka spełnia wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025. W praktyce oznacza to, że laboratorium zostało gruntownie sprawdzone, a jego kompetencje potwierdzone. Akredytacja nie jest przyznawana „na zawsze”. Laboratoria akredytowane PCA są regularnie kontrolowane, co zmusza je do ciągłego utrzymywania wysokiej jakości i systematycznego doskonalenia procesów.

Laboratorium PCA – co oznacza w praktyce?

Akredytacja stanowi potwierdzenie jakości i swojego rodzaju gwarancję bezpieczeństwa. Dowodzi, że laboratorium spełnia określone normy. Daje to sygnał, że placówka jest godna zaufania.
Wiarygodność wyników

Wyniki badań wykonane przez akredytowane przez PCA laboratorium mają znacznie większą wagę niż te uzyskane w placówkach nieakredytowanych. Dla urzędów, sądów czy klientów korporacyjnych liczy się nie tylko wynik, ale i dowód, że został on uzyskany w sposób profesjonalny i powtarzalny. Jednym z głównych celów akredytacji laboratorium jest zapewnienie jakości w procesach badawczych. Akredytacja działa jak swojego rodzaju stempel potwierdzający wiarygodność przeprowadzonych analiz. Ma to szczególne znaczenie w najbardziej wymagających branżach, takich jak medycyna czy farmacja.

Uznanie międzynarodowe

Dzięki temu, że PCA należy do międzynarodowych organizacji, takich jak EA (European co-operation for Accreditation) czy ILAC (International Laboratory Accreditation Cooperation), jej akredytacje są uznawane również za granicą. Oznacza to, że wyniki i raporty z laboratoriów akredytowanych PCA mogą być wykorzystywane poza Polską i mają tam taką samą moc, jak wyniki uzyskane w danym kraju. Ma to ogromne znaczenie np. w przypadku eksportu towarów, analiz wykonywanych na potrzeby międzynarodowych koncernów czy międzynarodowej współpracy naukowej.

Jak wygląda proces akredytacji laboratorium w PCA?

Proces uzyskania akredytacji PCA jest złożony i wieloetapowy. Nie wystarczy deklaracja dobrej woli ani posiadanie nowoczesnego sprzętu. Laboratorium musi przygotować kompletny system zarządzania jakością zgodny z normą PN-EN ISO/IEC 17025, opracować dokumentację, wdrożyć procedury, a następnie udowodnić w praktyce, że działa zgodnie z nimi. Po złożeniu wniosku do PCA jednostka akredytująca przeprowadza szczegółową ocenę. Audytorzy odwiedzają laboratorium, analizują dokumentację, obserwują badania na żywo i weryfikują kompetencje zespołu. Jeśli wszystko przebiegnie pomyślnie, PCA wydaje certyfikat akredytacji.

Jest to jednak zaledwie początek ciężkiej pracy – laboratorium z akredytacją PCA podlega cyklicznym audytom nadzorczym. Jakość musi zatem być utrzymywana na stałym poziomie, a procedury zachowywane niezależnie od okoliczności. To m.in. dzięki tym rygorystycznym procesom przyznana przez PCA akredytacja laboratorium ma tak duże znaczenie.

Podstawowe zasady i warunki akredytacji laboratorium w PCA

Laboratorium ubiegające się o akredytację PCE musi przede wszystkim spełnić wymagania normy PN-EN ISO/IEC 17025:2018-02 „Ogólne wymagania dotyczące kompetencji laboratoriów badawczych i wzorcujących”. Ponadto do wymagań akredytacyjnych zaliczają się następujące postanowienia polityk PCA:

• DA-05 Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości;
• DA-06 Polityka dotycząca spójności pomiarowej wyników pomiarów;
• DA-10 Akredytacja w zakresach elastycznych (gdy ma zastosowanie);
• DA-02 Zasady stosowania symboli akredytacji PCA (po udzieleniu akredytacji).

Zastosowanie mają również wymagania międzynarodowych organizacji takich jak EA czy
ILAC oraz specyficzne wymagania dla konkretnych sektorów.

Laboratorium akredytowane PCA – jakość potwierdzona

Akredytacja PCA to nie fanaberia, a realne potwierdzenie jakości i powtarzalności realizowanych procesów. Jeśli placówka chce wzbudzać zaufanie i poszerzyć horyzonty działalności, powinna rozważyć wdrożenie procedury akredytacyjnej PCA w laboratorium. Klienci laboratoriów, dzięki akredytacjom, mogą natomiast łatwo zidentyfikować godne zaufania podmioty.